Johanna (Anne) Werkendam werd geboren op 18 november 1879 in Amsterdam, als oudste dochter van de koopman Mozes Isaak Werkendam en zijn vrouw Duifje Turfkruijer. Ze kreeg nog 7 broers en zussen. Als baby was Anne van een hoge trap gevallen en ten gevolge daarvan had ze een onvolgroeide rechterarm, maar daardoor liet ze zich niet hinderen alles te doen wat ze wilde! Ze trouwde al op jonge leeftijd met de diamantslijper Abraham (Bram) Wolf en ze kreeg met hem 4 kinderen: Felix, Dora, Marianna en Estella. Het gezin verhuisde in 1910 naar Antwerpen omdat Abraham daar een baan kreeg, maar moest in de Eerste Wereldoorlog noodgedwongen terugkeren naar Amsterdam.
In 1925 eindigde het huwelijk van Anne en Bram met een scheiding. Anne voorzag in haar levensonderhoud door het naaien van kleren. Een paar jaar later ontmoette zij haar nieuwe levensgezel Gerrit Buysman. Ze was te zelfstandig geworden om nog een keer te trouwen en ging liever met hem samenwonen. Anne was een sterke, warme vrouw, die veel voor haar familie over had: zij zorgde voor haar bejaarde vader en ook ving zij haar dochter Dora op nadat deze gescheiden was van haar man. Voor haar kleindochters had zij altijd veel tijd en aandacht: zij was een lieve en zorgzame oma, waar zij veel van hielden.
Uiteindelijk woonde bijna de hele familie samen in één huis in de 2de Jan Steenstraat 5 in Amsterdam: Anne met haar vriend en haar vader op de eerste verdieping, haar dochter Dora met haar kinderen op de tweede verdieping en haar dochter Marianna met haar man en kinderen op de derde verdieping. Anne was erg geïnteresseerd in politiek: zij was een actief lid van de SDAP. Zij nam deel aan vergaderingen en demonstraties en verleende gastvrijheid aan leden die van buiten de stad kwamen. Via de SDAP volgde zij cursussen Engels en Esperanto.
Toen zij ouder werd kreeg Anne last van haar heup: ze begon steeds slechter te lopen en had eerst een stok nodig en later zelfs een rolstoel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd eerst Anne’s zoon Felix door de Duitsers weggehaald en niet lang daarna overkwam haar hetzelfde: ze werd tijdens een razzia weggehaald bij haar familie en naar Kamp Westerbork gebracht.
Daarvandaan ging zij op 2 februari 1943 op transport naar Auschwitz waar ze direct bij aankomst op 5 februari 1943 op 63-jarige leeftijd werd vermoord. Haar zelfstandigheid werd haar fataal: als zij met de niet-Joodse Gerrit Buysman was getrouwd had dat haar leven kunnen redden.
Bron: WesterborkPortretten