Coenraad en Dina Polak-Verdoner. Bron: marktkaarten in het stadsarchief van Amsterdam.
De 4e zoon van Gompel Polak en Bloeme van Kolm was de 2e Coenraad. Hun 1e zoon met dezelfde naam was op bijna 6-jarige leeftijd overleden. Deze 2e Coenraad heeft als enig kind van de familie van Gompel en Bloeme de oorlog overleefd, samen met zijn vrouw Dina.
Zijn ouders woonden nog aan de Jodenbreestraat 1 toen hij voor militaire dienst gekeurd werd. Ten tijde van de keuring was hij diamantslijper van beroep en had hij 7 jaar lager onderwijs genoten. Ondanks de constatering van een “zwak hart” werd hij goedgekeurd voor indiensttreding op 23 juni 1932 bij het 5e regiment Infanterie. Nog geen jaar later, op 15 maart 1933, werd hij uit de dienst ontslagen “wegens gebreken”.
Op 14 oktober 1936 trouwde hij in Amsterdam met Dina Verdoner, dochter en 9e kind van Joel Verdoner uit Amsterdam en zijn 2e vrouw Esther Premselaar uit Woerden. De eerste vrouw van Joel, Hilletje, was 2 jaar na hun huwelijk in 1898 overleden en ze hadden geen kinderen. Dina Verdoner is in Amsterdam geboren, maar tot eind 1903 had haar familie een periode in Antwerpen gewoond.
Na hun trouwdag woonden Coenraad en Dina in de Oosterparkbuurt aan de Majubastraat 63 II hoog. Vanaf april 1938 hadden ze beiden een aantal marktkaarten waarmee ze op de markten aan het Waterlooplein, de Lindengracht en de Westerstraat stonden, met “ongeregelde” waar. Op de archiefkaart van Coenraad is zijn beroep van marktkoopman doorgestreept en vervangen door “handelaar in textiel”. De archiefkaart van Dina vermeldt “zonder beroep”, maar ze stond samen met Coenraad op de markt.
In de oorlogsjaren komen ze in enkele politierapporten voor, vanwege (pogingen tot) diefstal van verkoopwaren uit hun pakhuizen aan de Zwanenburgwal, waarvan ze aangifte hebben gedaan.
Van Dina en Coenraad zijn er kaarten uit de cartotheek van de Joodsche Raad gevonden, en die lijken na de oorlog bijgewerkt te zijn. Op beide kaarten is de datum van 17 juli 1942 doorgestreept en is vermeld: “Frankrijk, adres onbekend, juni 1945”. Ze hebben kennelijk niet in een kamp gezeten en hebben de oorlog overleefd. De vader van Dina, Joel, is op 13 november 1942 in Auschwitz omgekomen.
Op hun archiefkaarten zijn diverse adressen vermeld vanaf 25 september 1945: de Antonie van Leeuwenhoekweg 1 in Bussum; daarna in Amsterdam: de Minervalaan 51 huis, de Bosboom Toussaintstraat 9 huis en de Nieuwendijk 143 huis. Vanuit dit laatste adres zijn ze in 1951 naar Australië geëmigreerd. In de National Archives of Australia is te vinden dat zij op 26 oktober 1951 in Sydney zijn aangekomen. Coenraad’s naam is dan veranderd in Cunraad.
Over hun leven in Australië is niets bekend. Wel is in meerdere archieven vermeld dat de overlijdensdatum van Dina 8 oktober 1982 was. In Amsterdam hebben ze geen kinderen gehad, maar wellicht hebben ze na hun aankomst in Sydney een gezin in Australië opgebouwd.
Gebaseerd op de indexen van het stadsarchief van Amsterdam en informatie van de websites van de National Archives of Australia en oorlogslevens.nl.