SAMENVATTENDE INTRODUCTIE
In het begin van de vorige eeuw woonde onze opa Bernard van Perlstein samen met zijn echtgenote Annie en beide zoons, Henry (Hans) en Edgar (Eddy), afwisselend in Hamburg en Overveen (gemeente Bloemendaal). Ze leefden een luxueus leven en waren gelukkig. Ook zakelijk ging het met Bernard goed.
In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit en Duitsland was aan de verliezende hand.
Rond 1916/1917 kwam het gezin vanuit Hamburg terug naar het neutrale en rustige Nederland en ging wonen in hun in hun in 1916 gebouwde woning 'Hoogh-Sande', die was gelegen aan de duinrand aan de Militairenweg 1 in Overveen (gemeente Bloemendaal).
Na afloop van de Eerste Wereldoorlog keerde het gezin weer terug naar hun villa in Hamburg.
Vanaf 1924 vestigde het gezin zich definitief in Nederland, in het centrum van Amsterdam, waar het enige jaren woonde.
In 1928 werd er verhuisd naar achtereenvolgens Zandvoort, Bentveld en uiteindelijk in 1937 naar Heemstede. In 1942 werd Bernard door de Duitse bezetter zoals zoveel joden gedwongen om naar Amsterdam te verhuizen en leefde daar gescheiden van zijn gezin.
Bernard weigerde tijdens de oorlogsperiode om op straat de voor joden verplichte gele Davidster te dragen en leek daarmee de dans te ontspringen.
Hij werd echter verraden....door zijn bovenbuurman, ene Gemser (bron: familiearchief), die boven zijn zaak in de Amsterdamse Reguliersdwarsstraat nr. 61 woonde.
Bernard werd op 22 januari 1943 opgepakt en gevangengezet in de gevangenis aan de Amstelveenseweg in Amsterdam en vandaar ruim 2 maanden later overgebracht naar concentratiekamp Vught. Na zeven en een halve maand hier opgesloten te hebben gezeten, werd hij op 15 november 1943 tegelijk met honderden anderen op transport gesteld rechtstreeks naar vernietigingskamp Auschwitz.
Daar is Bernard begin 1944 vermoord. Zijn echtgenote Annie en zijn zoons Hans en Eddy overleefden de oorlog. Bernard’s broer Philip en schoonzus Rosa waren eerder (eveneens na verraad) op 10 september 1943 vermoord in Auschwitz. Broer Julius (oom Jules) overleefde de oorlog.
EEN ONBEKENDE OPA
Als zijn kleinkinderen zijn van 'na de oorlog' en opa Bernard was een grote onbekende voor ons allemaal. En dat zou heel lang zo blijven. Eigenlijk veel te lang.
Vroeger werd in ons gezin niet over de oorlog gesproken. Net zoals het geval was in zoveel andere gezinnen die met de extremen van de oorlog waren geconfronteerd.
Er werd uitsluitend gezwegen. Af en toe een anekdote op de verjaardagen van mijn ouders, maar mijn opa Bernard werd daarbij dan altijd buiten beschouwing gelaten. Of zoals mijn broer Erik het verwoordde: 'ik wist niet eens dat ik een opa had'.
Bij mij bestond er in de loop der tijd een steeds sterker wordende behoefte om mijn voor de voor ons onbekende opa alsnog te leren kennen.
Bovendien was ik was van mening dat hij niet in de vergetelheid mocht geraken. Dat moest voorkomen worden. Dat vond ik ook belangrijk voor vooral Bernard's kleinkinderen, achterkleinkinderen en achterachterkleinkinderen. En natuurlijk ook voor de toekomstige generaties van onze familie. Zodat zij allen in de gelegenheid zijn om zich op de hoogte te stellen van de moeilijke en rampzalige periode van crises en oorlogen, die het gezin Van Perlstein ruïneerden.
Derhalve ben ik vanaf begin 2012 'op zoek gegaan' naar mijn en onze opa. Ik heb zijn Kamp Vught-brieven gelezen en t.b.v. de leesbaarheid overgetypt. Ook heb ik het (bescheiden) privé-familiearchief bestudeerd. Daarnaast heb ik uitgebreid over mijn opa gesproken met mijn 97-jarige oom Hans.
Zowel tijdens mijn bezoeken aan hem als op schriftelijke wijze (voornamelijk via de e-mail) heb ik van hem veel informatie ontvangen.
Dankbaar dat mijn oom Hans, als zijnde de laatste nog in leven zijnde 'getuige', aan mij zoveel medewerking heeft willen en kunnen verlenen.
Voor altijd in onze herinnering,
Harald van Perlstein, Heemstede 19 april 2012. Mede namens de andere kleinkinderen: Wijnanda van Perlstein, Yolande van Perlstein, Vanessa van Perlstein, Erik van Perlstein.
